1 چه عاملی باعث زخم معده می‌شود؟

2 علایم زخم معده چیست؟

3 زخم معده چقدر می‌تواند جدی باشد؟

4 چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به زخم معده هستند؟

5 چگونه زخم معده تشخیص داده می‌شود؟

6 زخم معده چگونه درمان می شود؟

6.1 تغییر سبک زندگی برای درمان زخم معده

6.2 درمان دارویی زخم معده

7 چگونه می‌توان از ایجاد زخم معده جلوگیری نمود؟

8 خونریزی معده

9 درمان خونریزی معده

9.1  استفاده از دارو برای درمان خونریزی معده

9.2 استفاده از تکنیک‌های کمتر تهاجمی برای درمان خونریزی معده

9.2.1 انجام آندوسکوپی برای یافتن منشاء خونریزی معده و درمان آن با روش حداقل تهاجم

9.3 انجام عمل جراحی عمده برای درمان زخم معده

9.3.1 آگاهی در مورد 3 نوع عمده از جراحی که در درمان خونریزی و زخم معده انجام می‌شود. 

چه عاملی باعث زخم معده می‌شود؟

 تاکنون علت واحدی برای زخم معده یافت نشده است. با این حال، اکنون مشخص شده که زخم معده نتیجه عدم تعادل بین ترشحات گوارشی در معده و اثنی عشر است. اکثر زخم‌های گوارشی توسط عفونت ناشی از نوعی باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری (H. پیلوری) ایجاد می‌شود.

عواملی که می تواند خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهد، عبارتند از:

استفاده از مسکن‌هایی به نام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن (Aleve، Anaprox، Naprosyn و غیره)، ایبوپروفن (Motrin، بعضی از انواع Midol و غیره) و بسیاری از انواع مسکن‌های دیگر که با تجویز نسخه در دسترس شما قرار می‌گیرند؛ حتی آسپرین روکش دار و شکل قوی‌تر آسپرین، اغلب می‌تواند سبب زخم معده شود.

تولید بیش از حد اسید توسط گاسترینوما (سلول‌های غدد تولید کننده اسید معده) که پایه اسید معده را افزایش می‌دهد. ( سندرم زولینجرالیسون)

نوشیدن بیش از حد الکل

مصرف سیگار یا جویدن تنباکو

بیماری حاد

پرتودرمانی در ناحیه شکم

علایم زخم معده چیست؟

 زخم معده ممکن است همراه با علائم یا بدون آن باشد. این علائم عبارتند از:

درد مستمر یا سوزش در بخش میانی یا بالایی معده، که بین وعده‌های غذایی و یا در شب بروز می‌کند.

نفخ

سوزش سر دل

تهوع یا استفراغ

در موارد حاد، علائم بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد :

مدفوع سیاه یا تیره رنگ (به دلیل خونریزی)

استفراغ خون (که ممکن است مانند “ذرات قهوه آسیاب شده” به نظر برسد)

کاهش وزن

درد شدید از وسط شکم تا بالای آن

زخم معده چقدر می‌تواند جدی باشد؟

 هر چند زخم معده اغلب خود به خود التیام می‌یابد، اما باید علائم هشدار دهنده آن را جدی بگیرید. در صورت عدم درمان کامل، زخم معده می‌تواند به مشکلات جدی برای سلامتی شما تبدیل شود، از جمله:

خون ریزی

سوراخ در دیواره معده

انسداد مجرای خروجی معده ناشی از تورم یا اسکار که گذرگاه معده به روده کوچک را مسدود می‌سازد.

مصرف داروهای استروئیدی NSAID می‌تواند بدون هیچ‌گونه علامت هشدار دهنده به زخم معده منجر شود. افراد مسن و افرادی که دارای سابقه بیماری زخم پپتیک هستند، خصوصا” در معرض این خطر قرار دارند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به زخم معده هستند؟

 احتمال ابتلا به زخم معده بیشتر خواهد شد با:

آلودگی به باکتری H. پیلوری

مصرف داروهای NSAID مانند آسپیرین، ایبوپروفن، یا ناپروکسین

سابقه خانوادگی زخم معده

ابتلا به بیماری دیگری مانند کبد، کلیه، یا بیماریهای ریوی

مصرف منظم الکل

سن 50 سال یا بیشتر

چگونه زخم معده تشخیص داده می‌شود؟

 پزشک ممکن است فقط با صحبت کردن با شما در مورد نشانه‌های بیماری، احتمال زخم معده را تشخیص دهد. اما برای تشخیص قطعی باید یکی از چندین آزمایش را انجام دهید. ابتدا پزشک ممکن است از شما بخواهد داروی مسدود کننده اسید معده را (مانند داروهایی که برای درمان سوزش سر دل استفاده می‌شوند) برای یک دوره زمانی کوتاه مصرف کنید تا میزان تاثیر آن را بر بهبود علائم بیماری شما مشاهده کند.

پزشک در صورت نیاز ممکن است انجام آندوسکوپی دستگاه گوارشی فوقانی را برای شما توصیه کند. این آزمایش شامل وارد کردن یک لوله کوچک و چراغ هدایت کننده (آندوسکوپ) از گلو به داخل معده برای مشاهده ناهنجاری‌های درون معده است. این روش معمولا” درصورت بروز علایم شدید و یا عود مکرر خم معده برای شما توصیه می‌شود.

پزشکان گاهی بدون تشخیص قطعی، از روش آندوسکوپی برای درمان زخم معده استفاده می‌کنند. 

زخم معده چگونه درمان می شود؟

 زخم معده درصورت عدم درمان می‌تواند مشکلات جدی برای سلامتی شما بوجود آورد. برای درمان زخم معده راه‌های مختلفی مانند ایجاد تغییرات در سبک زندگی، مصرف دارو، و یا انجام عمل جراحی وجود دارد.

تغییر سبک زندگی برای درمان زخم معده

برای درمان زخم معده ابتدا باید مصرف هر چیزی که ممکن است باعث زخم معده شود، از برنامه روزانه خود حذف کنید. درصورت مصرف سیگار یا الکل، باید آن را متوقف کنید. اگر معلوم شود که استفاده از داروهای NSAID منشا بروز زخم معده است، توقف مصرف آن‌ها ضروری است.

درمان دارویی زخم معده

داروهای زخم معده عبارتند از :

مهار کننده‌های پمپ پروتون (PPI)- داروهای پمپ پروتون با کاهش سطح اسید باعث التیام زخم معده می‌شوند. این داروها عبارتند از: dexlansoprazole (Dexilant)، اسموپرازول (Nexium)، لانزوپرازول (Prevacid)، امپرازول (Prilosec)، پنتوپرازول (Protonix)، رابپرازول Aciphex)) و امپرازول / بی کربنات سدیم (Zegerid).

آنتی بیوتیک‌ها– اگر مبتلا به عفونت H. پیلوری باشید، آنتی بیوتیک‌ها نیزبرای شما تجویز خواهد شد. ترکیبات متعددی از آنتی بیوتیک موجود است که برای یک تا دو هفته همراه با PPI مصرف می‌شوند. داروی بیسموت نیز بخشی از رژیم‌های درمانی می‌باشد.

آندوسکوپی دستگاه گوارشی فوقانی. در برخی از موارد، خونریزی و زخم معده می‌تواند از طریق اندوسکوپی درمان شود.

جراحی. در برخی از موارد، اگر زخم معده یک سوراخ در دیواره معده ایجاد کرده باشد، یا درصورت وجود خونریزی شدیدی که با آندوسکوپی کنترل نمی‌شود، انجام عمل جراحی ضروری خواهد بود.

چگونه می‌توان از ایجاد زخم معده جلوگیری نمود؟

 برای کاهش خطر ابتلا به زخم معده موارد زیر را رعایت کنید:

سیگار نکشید.

از مصرف الکل اجتناب کنید.

از مصرف بیش از حد آسپیرین و یا داروهای NSAIDS پرهیز کنید.

اگر دارای علایم زخم معده هستید، به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی معده

 هنگامی که آستر مخاط معده شما دچار آسیب می‌شود، اسیدهای طبیعی که به انجام عملیات گوارش روزانه کمک می‌کنند، منطقه زخمی آسیب پذیر را ‌خورده و تحلیل می‌برند. قطر ضایعه‌ تشکیل شده (زخم) می‌تواند از 6/0 تا 5.1 سانتی‌متر باشد. اولین علائم آن درد و ناراحتی شدید معده است. اگر این زخم درمان نشود، اسید معده همچنان به طور مداوم به عروق خونی دیواره تراوش می‌کند و با فرسایش آن‌ها موجب خونریزی در دستگاه گوارشی می‌شود. نتیجه نهایی، ایجاد زخم در دستگاه گوارش است که یک تهدید جدی برای سلامت فرد بوده و نیاز به درمان فوری دارد.

برای درمان خونریزی معده به این نکات توجه کنید:

تعیین علت زمینه‌ ساز خونریزی معده

تشخیص قطعی وجود باکتری H. پیلوری در دستگاه گوارشی.

 H. پیلوری باکتری مضری است که مناطق ضعیف دستگاه گوارش را مورد حمله قرار می‌دهد. این باکتری مخاط محافظ آسترمعده را ‌خورده و تحلیل می‌برد. نقطه آسیب پذیر ایجاد شده در معده توسط اسید معده و باکتری هلیکوباکتر پیلوری، تحریک شده و به زخم تبدیل می‌شود. بسیاری از افراد با وجود داشتن باکتری هلیکوباکتر پیلوری در بدن خود دچار زخم معده نمی‌شوند. علت اصلی ایجاد زخم، هلیکوباکتر پیلوری همراه با انتخاب سبک زندگی و رژیم غذایی غلط می‌باشد.

 

استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن باعث تضعیف پوشش داخلی معده شده و آن را نسبت به تشکیل زخم، آسیب پذیر می‌سازد.

 

 

مصرف سیگار خطر ابتلا به زخم معده را افزایش می دهد، اگر این زخم بدون درمان رها شود، می‌تواند منجر به خونریزی معده شود.

 

کافئین تاثیر منفی بر روی عملکرد دستگاه گوارش شما دارد. پس تاثیر مصرف الکل بر زخم معده خود را در نظر داشته باشید.

 

الکل به ویژه هنگامی که به صورت یک‌جا و مرتب مصرف شود، باعث تضعیف دیواره معده شده و آن را به اسید معده و باکتری مضر، حساس و آسیب پذیر می‌سازد.

درمان خونریزی معده

 استفاده از دارو برای درمان خونریزی معده

 

از بین بردن باکتری H. پیلوری توسط آنتی بیوتیک‌ها.

استفاده از ترکیب حداقل 2 آنتی بیوتیک برای ریشه کن کردن کامل باکتری H. پیلوری در بدن.

مصرف مسدود کننده‌های اسید برای مهار تولید اسید معده ( که با فرسایش زخم‌های موجود، سبب ایجاد خونریزی و زخم معده می‌شود)

مصرف روزانه آنتی اسیدها برای خنثی کردن اسید معده‌ای که تولید می‌شود.

استفاده از تکنیک‌های کمتر تهاجمی برای درمان خونریزی معده

انجام آندوسکوپی برای یافتن منشاء خونریزی معده و درمان آن با روش حداقل تهاجم

 

آندوسکوپ یک لوله دارای چراغ هدایت کننده است که درون بدن وارد می‌شود. آندوسکوپ مجهز به یک دوربین است و به جراح برای پیدا کردن منشاء خونریزی معده کمک می‌کند.

عمل جراحی برای درمان خونریزی معده معمولا” مستلزم بستری کردن بیمار است، اما آندوسکوپی سرپایی را می‌توان برای خونریزی و زخم معده خوش خیم انجام داد.

 

آگاهی از روش‌های اصلی استفاده از آندوسکوپ برای متوقف کردن خونریزی معده

از کوتر برای حرارت دادن و بستن زخم استفاده می‌شود.

از جریان برق برای تولید گرما، جهت بستن زخم استفاده می‌شود.

از کلیپ‌های آندوسکوپی برای اصلاح قسمت آسیب دیده دیواره معده( ناشی از خونریزی معده) استفاده می‌شود.

 

انجام عمل جراحی عمده برای درمان زخم معده

پیش بینی انجام عمل جراحی عمده برای رفع خونریزی و زخم بزرگ معده که به روش‌های آندوسکوپی پاسخ نمی‌دهد.